Afbeelding: de bouw van de Merwedebrug in 1960 (https://beeldbank.rws.nl, Rijkswaterstaat / Afdeling Multimedia Rijkswaterstaat)

Wat is de Vervanging en Renovatie (V&R)-opgave? Wat is nodig in deze opgave om "transportland" Nederland in beweging te houden? Kunnen we het restaurant geopend houden, terwijl we de keuken moeten verbouwen?

Einde levensduur in zicht

Rijkswaterstaat - en andere overheden en wegbeheerders - zullen de komende jaren honderden bruggen, tunnels en sluizen moeten vervangen of renoveren. Een enorme opgave die zowel de opdrachtgevers als de marktpartijen voor flinke uitdagingen stelt om de bereikbaarheid en mobiliteit van Nederland te borgen. Een uitdaging die groot, complex en dynamisch is op zowel organisatorisch, technisch als logistiek vlak. Vervanging en renovatie is heel erg nodig, omdat veel van de infrastructurele kunstwerken werden gebouwd in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Omdat er tegenwoordig veel meer en veel zwaarder verkeer over de Nederlandse wegen rijdt, voldoen veel kunstwerken niet meer aan de huidige eisen. Ze moeten op korte termijn worden vervangen of gerenoveerd.

Wake-up call voor de sector

Illustratief voor de noodzaak om tijdig met vervanging en renovatie te beginnen was de buitengebruikstelling voor het vrachtverkeer van de Merwedebrug op de A27 bij Gorinchem in 2016. Dat was niet minder dan een wake-up call voor de sector. Opeens werd duidelijk dat we de V&R-opgave niet langer voor ons uit konden schuiven. Bij de Merwedebrug werden namelijk scheuren geconstateerd in een groot deel van dragende verbindingsstukken en volgens onderzoek had de brug nog een restlevensduur van enkele dagen. Een rampzalige gebeurtenis was een reële mogelijkheid en de brug werd eind 2016 noodgedwongen afgesloten voor vrachtverkeer. Vervolgens moesten er versneld reparaties worden uitgevoerd om de veiligheid van weggebruikers niet in gevaar te brengen.

De alarmerende ontdekking van de slechte technische staat van deze brug maakte een noodingreep noodzakelijk. Een acute afsluiting van een belangrijke snelweg voor vrachtwagens is verre van ideaal, maar was om veiligheidsredenen de enige oplossing. Maar noodmaatregelen zijn zelden kostenefficiënt en zorgen meestal voor meer overlast dan nodig, in vergelijking met een renovatie die voorzien en gepland was. Dan komt er een moment dat regulier onderhoud niet meer voldoende is om de kwaliteit en de betrouwbaarheid van het systeem in stand te houden. Onderhoud wordt pleisters plakken. Een nieuwe, innovatieve aanpak is dan nodig, specifiek ontworpen voor de landelijke V&R-opgave.

Inventiviteit en doorzettingsvermogen

Nu in deze tijden van corona zijn de wegen leeg, een onwerkelijke situatie. Maar we kunnen ons bijna niet voorstellen dat ons land op slot gaat doordat we aan een groot aantal van deze infrastructurele kunstwerken moeten werken. We moeten dus op een slimme en vlotte manier de vervanging en renovatie van al die vitale onderdelen van ons unieke infrastructurele netwerk aanpakken, want de middelen zijn maar beperkt beschikbaar. Er zal de komende 15 jaar bij zowel de opdrachtgevers, de aannemers, de ingenieursbureaus als de projectmanagementondernemingen een groot beroep worden gedaan op onze inventiviteit en ons doorzettingsvermogen.

Rijkswaterstaat stelt daarom een hulpvraag aan ons, de markt. Het is belangrijk dat de markt zijn verantwoordelijkheid pakt. In de komende artikelen gaan wij in op deze hulpvraag. En de oplossingen die we daarvoor kunnen inzetten. Want Nederland is een land waar transport en mobiliteit de ruggengraat van de samenleving vormen. Laten we samen zorgen dat we die bijzondere kwaliteit kunnen behouden. Om het restaurant geopend te houden, terwijl we de keuken grondig verbouwen.