Projectbezoek: Walradar Noordzeekanaal

Somia Marchouh (links) en Jaap Dekker (rechts)

Somia Marchouh, projectconsultant van TASK, adviseert Rijkswaterstaat West-Nederland Noord op het gebied van Omgevingsmanagement. Ze doet dit op drie verschillende projecten, waaronder het project Walradar Noordzeekanaal. Het aantal walradarposten is uitgebreid van 8 naar 26, het project bevindt zich nu in de onderhoudsfase. Daarnaast was het door de bouw van de nieuwe Zeesluis bij IJmuiden noodzakelijk een cruciale radarpost op het SLC te vervangen. Dit leverde twee nieuwe radarposten op plus de verhoging van één post wat leidt tot een totaal van 27 radarposten. Namens Rijkswaterstaat onderhoudt Somia de relaties met alle stakeholders van dit project.
Geschatte leestijd: 4 minuten.

Het Walradar-systeem

Het Noordzeekanaal is de 21 kilometer lange hoofdvaarroute van de Noordzee naar Amsterdam. Hierdoor is het Noordzeekanaal één van de belangrijkste verbindingswegen voor het achterland. De route is voor tientallen schepen de dagelijkse route naar de havens van o.a. Amsterdam, IJmuiden, Zaanstad en Beverwijk. Een Walradar-systeem is langs het Noordzeekanaal aangelegd om een continu en actueel verkeersbeeld van de scheepvaart te verzorgen. Dit systeem is vereist om alle scheepvaart op zee van en naar IJmuiden, op het Noordzeekanaal en bij Schellingwoude een veilige en vlotte verkeersbegeleiding te garanderen. Er zijn 27 walradarposten geplaatst aan zowel de noord- als de zuidkant van het kanaal, de posten zijn onderling verbonden met een glasvezelkabel.

Door de bouw van een nieuwe zeesluis bij IJmuiden moest er een deel van het Walradar-systeem vervangen worden. De huidige Noordersluis nadert het einde van de technische levensduur. Deze momenteel grootste sluis in het zeesluizencomplex is te klein geworden voor de steeds groter wordende zeeschepen. Om de grotere zeeschepen doorgang te bieden en de internationale allure van de Amsterdamse havenregio te behouden, bouwt Rijkswaterstaat een nieuwe grotere sluis tussen de huidige sluizen in. Doordat de sluis dieper is, kunnen diepliggende schepen ook bij laagwater geschut worden. De nieuwe zeesluis gaat gebouwd worden op de plek waar het SLC en het Nautafoon gesitueerd waren, onderdelen van het Walradar-systeem. De nieuwe onderdelen zijn reeds aangelegd. Het oude SLC en de Nautafoon zijn functievrij en het SLC is inmiddels gesloopt.

Het huidige contract Walradar bevindt zich in de fase van Meerjarig Onderhoud. Deze periode loopt door tot september 2022 met een optie tot verlenging tot 2025.

Omgevingsmanagement in de onderhoudsfase

Nu het project zich in de onderhoudsfase bevindt, is er voor Somia een andere rol op het project weggelegd. “Uitdagingen genoeg”, vertelt Somia, “Om alle schepen zo vlot en veilig mogelijk doorgang te bieden, is het nodig dat het systeem regelmatig updates krijgt; dit noemen we releasemanagement. Het niet uitvoeren van diverse systeemupdates kan leiden tot verhoogde risico’s voor beschikbaarheid van het walradarsysteem.” Somia legt uit dat het contract niet voorziet in periodieke upgrades van de software. Naar aanleiding van diverse gesprekken met Havenbedrijf Amsterdam is besloten om het Walradarsysteem te upgraden. Momenteel is Somia bezig om de eisen te verzamelen voor deze wijziging. Volgens huidige planning zal dit in 2017 uitgevoerd worden.

Op de foto zijn Jaap en Somia te gast bij het Havenbedrijf Amsterdam op een uitwijk- en calamiteiten werkplek. De Divisie Havenmeester van het Havenbedrijf voert een aantal publieke taken uit voor onder andere Rijkswaterstaat, waaronder de verkeerbegeleiding in het Amsterdam-Noordzeekanaalgebied. Op de vele schermen kan de scheepvaart in het Noordzeekanaal exact gemonitord worden. De werkplekken van de verkeersleiders zijn niet vrij toegankelijk, die mogen niet gestoord worden tijdens hun werk.

Daarnaast houdt Somia zich bezig met het reilen en zeilen van de onderhoudswerkzaamheden aan de walradarposten. Ze legt uit dat duidelijke afstemming met Havenbedrijf Amsterdam en opdrachtnemer SAAB erg belangrijk is en dat onderhoudswerkzaamheden geen gevolgen mogen hebben voor de omgeving: “Neem bijvoorbeeld het uitvallen van aangrenzende radarposten, dat zou betekenen dat het Havenbedrijf blind schepen moet begeleiden, dat kan niet. Daarom is het noodzakelijk dat er periodiek onderhoudswerkzaamheden plaatsvinden en dat er bij dergelijke werkzaamheden een goede afstemming met Havenbedrijf Amsterdam plaatsvindt. Op die manier kunnen we vooraf zoeken naar beste mogelijke momenten wanneer de werkzaamheden plaats kunnen/mogen vinden. Het behoudt van een volledig beeld van de nautische verkeerssituaties op het Noordzeekanaal wordt op deze manier gegarandeerd zodat de verkeersleiders vroegtijdig kunnen blijven signaleren op veiligheidsissues. ”

Op de foto is een van de 27 radarposten te zien welke in een eerdere fase zijn aangelegd en nu in onderhoud zijn.

In de aanlegfase van het Walradar-systeem waren er op het gebied van Omgevingsmanagement andere taken voor Somia weggelegd, zoals het leiden van een vergunningstraject voor een 40 meter hoge walradarpost. Dat het project nu in de onderhoudsfase is, maken de werkzaamheden van Somia ‘niet minder interessant’. Werkzaamheden waar Somia in deze fase van het Walradar project mee te maken heeft zijn o.a. raakvlak-, stakeholders- en issuemanagement, voorbereiding op ambtelijke en bestuurlijke overleggen, conditionering, monitoring gebruiksrecht, huurovereenkomsten, opstalrecht, (zend)vergunningen en AIS uitbreiding op 3 windmolenparken op de Noordzee.

“Het Walradar project is zeker speciaal”, vertelt Somia, “er zijn maar weinig walradars in Nederland, dat maakt het een uniek project”. Somia adviseert cluster beweegbare constructies van Rijkswaterstaat West-Nederland Noord. Dat wil zeggen dat ze niet alleen bij het Walradar project actief is, maar ook bij de projecten Migratie Noordzeekanaal (vervanging van bediening en besturing van de Oranjesluizen en het Gemaal en Spuisluis in IJmuiden) en bruggenprogramma V&R (Vervanging & Renovatie).

"Bewuste keuze voor TASK gemaakt"

Wanneer je Somia vraagt hoe lang ze al voor TASK werkt, antwoord ze: “Erg lang voor mijn gevoel… in positieve zin. Ook al ben ik pas 1,5 jaar in dienst bij TASK, ik heb al erg lang contact met Jaap Dekker. Dat gaat al jaren terug”. Somia vertelt dat ze in haar carrière op een moment zeer ontevreden was over haar toenmalige werkgever. Ze is toen op zoek gegaan naar een ander projectenbureau met deskundigheid op het gebied van Omgevingsmanagement: “Voor mij was de keuze heel makkelijk. De persoonlijke benadering van Jaap Dekker en later ook Geert Kotter, is mij altijd bij gebleven. Kiezen voor TASK is voor mij een bewuste keuze geweest. TASK maakt haar slogan ‘Bouwen op mensen’ waar, hierom is TASK voor mij een betrouwbare partner.”