Patrick Soons, Business Manager met de focus op contractmanagement, is nu ruim een jaar bij TASK in dienst. Een mooi moment om het afgelopen jaar eens te evalueren.
Geschatte leestijd: 4 minuten.
Patrick, je bent bij TASK nu ruim een jaar actief met het vakgebied contractmanagement. Je eerste successen zijn binnen, het team breidt zich uit en klanten weten ons te vinden. Neem ons eens mee in de ontwikkelingen. Wat zie jij in de markt gebeuren?
Wat ik zie is dat de omvang, complexiteit en organisatie van projecten in de bouwsector de afgelopen jaren in sneltreinvaart zijn veranderd. Een terugtredende overheid, het beter moeten benutten van de beperkte beschikbare openbare ruimte en een toenemende mate van innovatieve ICT oplossingen zijn een aantal belangrijke oorzaken voor deze trend. Dit heeft geleid tot een aantal ontwikkelingen. Ik noem er twee. Allereerst is er de intrede van geïntegreerde contractvormen, UAV-gc, met Systeemgerichte Contractbeheersing. In de volksmond: SCB. Tevens de intrede van de uniforme organisatiestructuur Integraal Project Management: IPM. Deze ontwikkelingen zijn inmiddels niet meer weg te denken in de sector.
En er speelt nog iets anders wat ik even wil noemen. Publieke opdrachtgevers zitten in een transitie “van externe inhuur naar uitbesteding”. Dit betekent dat er steeds vaker diensten worden uitgevraagd middels de zgn. product-uitvragen met resultaatsverplichting i.p.v. een inspanningsverplichting. Als TASK zijn wij actief betrokken bij deze ontwikkeling. Enerzijds helpen wij opdrachtgevers met een succesvolle transitie. Anderzijds schrijven wij in op dergelijke aanbestedingen. Ikzelf geef sturing aan een aantal grote tenders voor product-uitvragen m.b.t. SCB. We maken daarin mooie stappen.
Je noemt UAV-gc contracten en IPM structuur als ontwikkelingen, maar een organisatie als Rijkswaterstaat is hier toch al jaren geleden mee gestart?
Zeker waar. Rijkswaterstaat loopt, samen met een aantal andere grote organisaties, voorop in deze ontwikkelingen, maar leert nog in elk project. Wat ik verder zie, is dat er tal van publieke organisaties, denk aan provincies, gemeenten, waterschappen, etc., nog écht aan de vooravond staan van deze ontwikkelingen. Veel marktpartijen zijn inmiddels ook vakvolwassen geworden, maar sommige zeker nog niet.
Oké, en wat betekent dit dan specifiek voor contractmanagement?
Nou Daan, wat we in ieder geval kunnen stellen is dat het contractmanagement, of misschien zelfs beter gezegd het procurement, een belangrijke sleutelfactor is geworden in hedendaagse bouwprojecten. Laat me dit even toelichten. Met de komst van UAV-gc is de totale filosofie over contractbeheersing aanzienlijk gewijzigd. Van dagdagelijks technisch toezicht naar procesbeheersing op afstand d.m.v. SCB. Een behoorlijk ingrijpende verandering. Daarbij is door de intrede van IPM het contractmanagement nadrukkelijker verankerd in de organisatiestructuur van bouwprojecten. Dit is in projecten zelfs de primaire communicatielijn tussen opdrachtgever en opdrachtnemer geworden.
Je zegt dat de totale filosofie is veranderd, vraagt dit dan ook om andere deskundigheid binnen het contractmanagement?
Jazeker! Ik spreek veel relaties uit het netwerk van TASK over deze ontwikkelingen. Er is grote behoefte aan professionals die meekunnen in het hedendaagse contractmanagement. Je zou kunnen zeggen dat het hedendaagse contractmanagement vraagt om personen die niet bang zijn om in een netwerkomgeving de samenwerking op te zoeken, in staat zijn om vanuit kwaliteitsmanagement te redeneren en kijk hebben op informatiemanagement. In de volle breedte van de sector heerst er helaas schaarste en zijn mensen met deze skills vaak niet beschikbaar.
Samenwerken in een netwerkomgeving, klinkt logisch, kun je dat toelichten?
De hedendaagse projecten zijn dermate complex geworden, dat het ondoenlijk is om als contractmanager op alle aspecten inhoudelijke know-how te hebben. Daarnaast zijn er veel partijen betrokken bij dergelijke projecten. Dit betekent dat de persoon in staat moet zijn om los te laten en de samenwerking met anderen op te zoeken. Laat bijvoorbeeld techniek bij het Technisch Management en vertrouw op de expertise aldaar. Goede afstemming onderling is daarbij cruciaal. Ook moeten contractmanager van opdrachtgever en opdrachtnemer de samenwerking durven opzoeken. Samen een project maken, gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Contractmanagement is immers meer dan de letter in het contract. Gedurende het project steken onvoorziene zaken de kop op, dan moet je er samen uitkomen. Uitsluitend correspondentie middels formele brieven is dan niet de weg. Contractmanagers hebben volgens mij niet als doel elkaars penvriend te worden. Dus in gesprek met elkaar en daarna alles even netjes bevestigen op papier. Dat vraagt om mensen die dat spel snappen.
Oké, helder. Bij het kwaliteitsmanagement kan ik me iets voorstellen. Dat herken ik van onze eigen ISO-9001 werkwijze. De hedendaagse contractmanager moet dus dergelijke kwaliteitssystemen kunnen doorgronden en een oordeel kunnen vellen over de werking daarvan. Wat bedoel je echter met informatiemanagement?
Om geïntegreerde contracten van projecten met enige complexiteit te kunnen beheersen is het managen van alle informatie inmiddels een must. Er wordt namelijk een enorme bulk aan informatie uitgewisseld tussen partijen en dit moet ook nog eens op tijd beschikbaar zijn. In dergelijke grote projecten staat veel in het teken van het waarborgen van een rechtmatige betaling en de cashflow. Ook geeft de UAV-gc spelregels mee over proceduretijden. Een contractmanager, zowel aan opdrachtgeverszijde als opdrachtnemerszijde, moet dit geheel kunnen overzien. Is de informatie ABC? Accuraat, Betrouwbaar en Compleet. Dan kan er worden betaald.
Even terug naar die schaarste. Heb jij daar een verklaring voor?
Een panklare verklaring heb ik niet. Klaarblijkelijk gaan de ontwikkelingen sneller dan de sector aan gekwalificeerde mensen kan leveren. Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar het zou zo kunnen zijn dat de hele sector vist in de vijver waar toch al weinig te vangen is. De vijver was overigens jaren niet echt aantrekkelijk denk ik. Tijdens de crisis heeft de overheid minder projecten opgestart en zijn de tarieven zo’n 25-30% gedaald. De salarissen waren hierdoor jaren bevroren. Dit nodigt natuurlijk niet erg uit om hier te blijven rondzwemmen. Ook denk ik dat niet iedereen de stap heeft kunnen maken naar de nieuwe manier van contractmanagement en de verandering van verantwoordelijkheden. Nu het aantal projecten weer toeneemt, wordt steeds een beroep gedaan op de mensen die al wel aantoonbaar de ervaring hebben. Het aantal vissen neemt daardoor maar mondjesmaat toe.
Is het tij te keren? Zo ja, hoe moet men daar mee omgaan?
Uiteraard! Om de vijver met contractmanagers te vergroten zie ik een aantal kansen. Allereerst, het aantrekken van niet-technici uit andere sectoren. Ik wil ervoor opteren dat we onszelf als sector aantrekkelijker maken voor niet-technici uit andere sectoren. Mensen die de eerder genoemde competenties in huis hebben. Als ik kijk naar het profiel van een hedendaagse contractmanager, dan is een technische achtergrond volgens mij geen musst. Uiteraard moet er wel affiniteit zijn met de bouwsector. Dat moet je leuk vinden. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan de vele bedrijfskundigen in ons land. Om ze aan te trekken zal de sector de tarieven en salarissen significant moeten verhogen om concurrerend te kunnen zijn met andere sectoren.
Ten tweede, mildere selectiecriteria toepassen: De lijst met criteria waar een contractmanager tegenwoordig aan moet voldoen is soms echt bizar. Het schaap met de vijf poten wordt weer eens gevraagd. Zo kom je steeds uit op dezelfde personen. Gaat dus niet helpen. Durf los te laten en eens minder eisen te stellen als opdrachtgever. Wat zijn nu de écht noodzakelijke skills die iemand moet hebben? Ik denk dat de komst van product-uitvragen hierin gaat helpen. De markt bepaalt dan immers wie er geschikt is voor het maken van een product. Zij zullen een andere afweging maken.
En tenslotte, met de paplepel ingeven. Creëer nieuwe instroom vanuit scholen. Het verbaast mij dat ondanks de schaarste er, bij mijn weten, tot op heden nog geen specifieke opleiding is die zich richt op contractmanagement. Wordt tijd vind je niet?
Is TASK nog actief bezig met deze schaarste?
Als TASK proberen wij ons steentje bij te dragen door professionals te enthousiasmeren om te kiezen voor het vak contractmanagement. Dit doen wij onder andere door kennisdeling over het vak en een aantrekkelijke projectportefeuille in huis te hebben. TASK heeft bijvoorbeeld een thema-avond georganiseerd over Best Value Procurement. Tevens zetten we stevig in op het werven van mooie projecten op het gebied van contractmanagement. In zowel projectinzet, als product-uitvragen.
Dank voor het interview, Patrick. Wil je nog iets kwijt?
Als er mensen zijn die in het contractmanagement willen groeien, dan nodig ik ze van harte uit om contact met mij op te nemen! Hopelijk kunnen wij dan samen onze klanten helpen met het succesvol bedrijven van contractmanagement.
Bron:Publicatiedatum: 9 november 2016