DeRaad van State heeft op 11 maart 2015 het Tracébesluit voor de aanleg derdekolk Prinses Beatrixkanaal en verbreding van het Lekkanaal onherroepelijkverklaard. Met andere woorden, de plannen voor de uitvoering kunnen gaanbeginnen. Martijn Scheerder van TASK is als Adviseur StrategischOmgevingsmanagement (SOM) actief betrokken bij het project.
De Prinses Beatrixsluis, opgeleverd in 1938, werdoorspronkelijk gebouwd om de scheepvaartverbinding tussen Amsterdam en Rotterdamte verbeteren. De oude Koninginnensluis (1892) kon de toegenomen vaarcapaciteitniet meer aan. Bijna tachtig jaar later dreigt de grootste monumentalebinnenvaartsluis van Nederland weer een knelpunt te worden. Wachttijden voordoorvarende schepen zijn niet meer binnen de norm. Rijkswaterstaat wil met eenderde kolk en verbreding van het Lekkanaal realiseren dat wachttijden voor hetscheepvaartverkeer verminderen en dat grotere schepen gebruik kunnen maken vandeze verbinding.
Kazematten
De uitbreiding van de Prinses Beatrixsluis heeftinvloed op de nabije omgeving van de sluis. Martijn Scheerder is voor TASKactief als adviseur Strategisch Omgevingsmanagement bij Rijkswaterstaat. Samenmet het team Omgevingsmanagement is er intensief gesproken met stakeholderszoals de gemeente Nieuwegein, de provincie Utrecht en de Rijksdienst voor hetCultureel Erfgoed.
Het omgevingsmanagement team van dit project stond voor een interessante uitdaging. De plannen van het project doorkruisen eendeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW). De NHW was een verdedigingslinievan Muiden tot de Biesbosch en had als taak om het meest bewoonde deel vanNederland te beschermen tegen de vijand uit het Oosten en het Zuiden. Het wapenwas typisch Hollands: water. Als er dreiging uitkwam van een oprukkende vijand,konden grote stukken land onder water gezet worden om de vijand de weg teversperren. Hoogteverschillen in het landschap veroorzaakte dat sommige stukkengrond droog bleven en daarmee dus begaanbaar waren voor de vijand. Deze stukkenwerden beschermd door forten en bunkers. De aanleg van de derde kolk van dePrins Beatrixsluis en de verbreding van het Lekkanaal heeft het gevolg dat eenaantal objecten van de NHW (o.a. kazematten, een sluisje, palengroepen en een uitwateringswerk) moet worden verplaatst. Het is daarbijbelangrijk om de nominatie van de NHW voor de UNESCO werelderfgoedstatus nietin gevaar te brengen.
Het simpelweg verplaatsen en op oorspronkelijk wijzeterugbrengen van de bouwwerken was geen optie voor Rijkswaterstaat; dat zouimmers geschiedvervalsing betekenen. Met andere woorden, wanneer de kazemattenverplaatst worden, mag het niet lijken alsof er niets gebeurd is. Een meer creatievebenadering is de oplossing. De bouwwerken worden verplaatst, maar dan wel opeen zodanige wijze dat het duidelijk is dat ze verplaatst zijn, bijvoorbeeld ophun kant.
"Mensen moeten de kazematten kunnen bekijken"
Het team omgevingsmanagement heeft in de plannenopgenomen dat de beleefbaarheid van de NHW zo goed mogelijk bewaard blijft. ‘Mensenmoeten de kazematten kunnen bekijken’, aldus Martijn Scheerder. Hoe de aannemerdit gaat invullen staat nog niet helemaal vast. Komende periode zal uitwijzenhoe dit verder aangepakt gaat worden.
Status project
Het Tracébesluit is op 11 maart 2015 onherroepelijk gewordenomdat de Raad van State het enige beroep ongegrond heeft verklaard. Andersgezegd, er kan geen beroep meer worden aangetekend voor de plannen. In dekomende fase van het project zal de uitvoering gepland gaan worden. MartijnScheerder van TASK blijft actief op het project en zal inhoudelijke begeleidinggeven aan de lopende aanbesteding. De verwachting is dat begin 2017 de bouw pasdaadwerkelijk van start zal gaan. Tot die tijd is er voor de omgeving nog weinigmerkbaar van het project.
Foto: Martijn Scheerder