TASK ging in gesprek met Michiel Bontenbal van Rijkswaterstaat over het thema Systeemgerichte Contract Beheersing (SCB). Hij is Hoofd Programma's, Projecten en Onderhoud (PPO) en Inkoop & Contractmanagement (I&CM) van West-Nederland Noord. In zijn werkzaamheden komt Michiel Bontenbal continu in aanraking met SCB.
Efficiënter,goedkoper, maar bovenal kwaliteits-verhogend èn veiliger. De voordelen van SysteemgerichteContract Beheersing (SCB) zijn aanzienlijk en zullen in de toekomst alleen maargroter worden volgens Michiel Bontenbal van Rijkswaterstaat. Er was wel eenmentaliteitsverandering voor nodig. Zowel binnen Rijkswaterstaat als bij deaannemers.
Het is gerust een kleine revolutie te noemen. In een paarjaar tijd stapte Rijkswaterstaat over op een compleet nieuwe manier van werken.Niet langer een uitvoerende organisatie, maar een toezichthouder die doormiddel van toetsen toeziet op kwaliteit en veiligheid. “SysteemgerichteContractbeheersing is een veel effectievere manier van werken,” meent MichielBontenbal, hoofd Inkoop- en Contractmanagement bij RWS. “Je kunt met mindermensen meer doen, het kwaliteitsniveau stijgt en de veiligheid verbetert.” Tochstond niet iedereen te juichen toen hij deze vorm van contractbeheersingintroduceerde. Begrijpelijk aldus Michiel Bontenbal. “We hadden binnen RWS altijdalles zelf gedaan. Van ontwerp tot uitvoering. Dan lijkt het vreemd om ineens de complete boel uit handen te gevenen uit te besteden aan de aannemer. Bovendien bouwden we zelf echt goedebruggen en solide wegen. Dus waarom zou je dat veranderen? Maar we werkten opeen inefficiënte manier. Er waren teveel mensen bij betrokken en het kostte teveeltijd en geld.”
Andere filosofie
Toen RWS vanuit de overheid opdracht kreeg kleiner te wordenwas het tijd voor een andere aanpak. Sinds 2011 wordt het kader SCB gehanteerd, waarinbeschreven staat dat RWS SCB toepast op alle contracten die zij metkwaliteitsborging inkoopt. Michiel Bontenbal, dol op veranderingen, leek deaangewezen persoon om de organisatie de nieuwe tijd binnen te loodsen. Zoekendnaar harmonie zette hij partijen rond de tafel die normaal nooit met elkaar samenwerkten. Contractmanagers, inkopers, controllers. Al doende liet hij ze devoordelen ontdekken. “Langzaam maar zeker raakte iedereen ervan doordrongen datSCB een totaal andere filosofie is,” vertelt hij. “Bij deze vorm vancontractbeheersing ligt zowel de verantwoordelijkheid als het risico bij deaannemer. Deze werkt volgens zijn eigen kwaliteitssysteem. Het is dus niet meernodig dat RWS alles tot in detail voorschrijft. Om de kwaliteit te borgenvoeren we tijdens het hele proces audits en toetsen uit. Komen hierbijtekortkomingen aan het licht, dan volgt een maatregel, namelijk geenuitbetaling. Pas als de boel op orde is betalen wij uit. Dankzij deverbeterprocessen die hierbij op gang komen, bereikt de aannemer een hogerekwaliteitsstandaard.”
Leren van fouten
Opdrachtnemers reageerden in eerste instantie niet onverdeeldenthousiast. “Hoewel aannemers al jaren aangaven dat zij de ontwerpkant voorhun rekening wilden nemen, moesten ze erg wennen aan deze nieuwe werkwijze,”herinnert Michiel Bontenbal zich. “Ze vonden dat ze teveel papierwerk in deschoenen kregen geschoven. Totdat ze in de gaten kregen waar het om ging: eengoed opererend Kwaliteitssysteem (KMS). Als je binnen dit kwaliteitssysteem deverbeterprocessen helder in kaart brengt, is er uiteindelijk juist minderpapierwerk nodig. Bovendien krijgen aannemers nu veel beter inzicht in defaalkosten, wat weer aanleiding is om meer alert om te gaan met een KMS. Fouten voorkomen isnamelijk geld (kosten) besparen. Dan is de investering in een KMS voor deaannemer snel terugverdient.”
Vertrouwen
Het is een continu leerproces van beide kanten, maar inmiddelsis iedereen aardig gewend aan de nieuwe werkwijze. Michiel Bontenbal: “Er zijn nogwel aannemers die fouten proberen te verdoezelen, maar dat maakt ons alleenmaar nieuwsgieriger en alerter. In zo’n geval komt er een verschuiving in detoets-strategie en gaan we meer risico’s auditen. Over het algemeen doenaannemers echter juist moeite om ons vertrouwen te winnen. Vaak melden ze het uitzichzelf wanneer er iets mis is gegaan. Fijn, want dit scheelt zowel ons alshen een hoop werk. Zelf ben ik er ook voorstander van elkaar zoveel mogelijk tehelpen. Beide partijen hebben immers hetzelfde doel: een kwalitatief goedeindproduct. Als wij tijdens het auditen op verbeterpunten stuiten, vind ik hetbelangrijk om na afloop aanwijzingen en tips te geven waarmee een aannemer aande slag kan. Uiteindelijk kom je zo met elkaar tot een beter resultaat.
Utopie
Heimwee naar de jaren waarin RWS nog zelf zijn bouwwerken voortbrachtheeft Michiel Bontenbal niet. “Deze tijd is veel spannender en uitdagender. Hetzou mooi zijn als we op een gegeven moment helemaal niet meer hoeven toetsen,maar dat lijkt me vooralsnog een utopie. Toch denk ik dat op den duur nog maarzo’n tien procent van de toetsen nodig zal zijn. Een goede toets van hetverificatieproces, een toets van het begin van de uitvoering en eenproducttoets. Niet iedereen gelooft daarin, maar als aannemers hunkwaliteitssystemen blijven verbeteren, moet dit naar mijn idee zeker mogelijkzijn.”
Bron:Publicatiedatum: 30 april 2015