Opmerkelijke verhalen: #3 Perzisch vrieshuis

Beste vakbroeders en collega’s, Het einde van mijn loopbaan als praktikant, tekenaar, constructeur, hoofdconstructeur en constructief ontwerper begint zijn einde te naderen. Begonnen in de tijd juist na de oliecrisis in 1975 en, als het de komende jaren nog goed gaat met de gezondheid en het gezin, werk ik tot medio 2017 bij TASK. Ik heb tijdens mijn carriére het nodige meegemaakt, van grote flaters tot opmerkelijke prestaties. Komende weken neem ik jullie mee terug in de tijd met de meeste opmerkelijke projecten. Veel lees plezier!

Perzisch Vrieshuis

Na het succes verhaal van de koeienstallen in Egypte, gaan we de volgende uitdaging aan voor de Sjah in Perzië in Ispfahan.

In het begin van mijn loopbaan eind zeventig jaren heb ik ervaring opgedaan met vrieshuizen in Nederland en België bij diverse leveranciers.Op zich is een vrieshuis niet zo moeilijk, gewoon enorm groot stalen gebouw met een betonfundering eronder. In deze vrieshuizen zijn goederen opgeslagen die aan bederf onderhevig zijn. Door extreem lage temperatuur van ca -30°/-40° graden blijven deze goederen lang houdbaar.

Het uitdagende van een een constructie van dergelijke gebouwen is de extreem lange en lage temperatuur. Het eerste vrieshuis wat er was gebouwd was geen succes. De vorst zat negen meter in de grond onder het vrieshuis. Vorst in de grond, en zeker zo diep, is een signaal dat er toch iets fundamenteel mis is gegaan. Voor het vrieshuis in Perzie een puntje om extra aandacht aan te schenken. Isoleren is ventileren staat me bij uit het klassikaal onderwijs.

We krijgen van de leverancier het advies om onder de fundering een stromend warmwaterstelsel aan te leggen om de vrieskoud af te voeren. De opbouw is dan ook een rijvloer voor vorkheftrucks. Daaronder een isolatiepakket van 300mm en dan daaronder constructievloer op palen of op staal gefundeerd met het warmwaterstelsel. Het isolatie pakket is omgezet in de wanden en op het dak. Het voorkomen van koudebruggen is gedaan door de stalen kolommen op azobé (hardhouten) blokken te plaatsen.

Een sprinklerinstallatie dat kon ook niet dus dat zijn brandmuren geworden. Ter plaatse van de toegangen, rioleringen zijn warmte spiralen voorzien om bevriezen te voorkomen.

Tussentijds kreeg ik het vriendelijke doch dringende verzoek van de staalafdeling om hen de fundering op staal te laten berekenen en tekenen. Mijn minder diplomatieke opmerking in de trant van “Hebben ze niets anders te doen en kunnen ze tijd niet beter gebruiken dan zich met betonwerk te bemoeien” staat mij nog steeds bij. Dit vraagt enige toelichting na wat respons van welwillende collega’s. Na achteraf blijkt heeft de staalafdeling ruimschoots voldoende werk en de fundering op staal dat kon Jan dan wel begeleiden in hun optiek met betrekking tot de fundering. Het staal, met name die staalplaat onder de fundering dat konden ze zelf wel op de staalafdeling, want Jan had geen verstand van staal.

Eindelijk begon ik het verhaal te doorgronden en te begrijpen waar het misverstand door ontstaan is.Geduldig en keurig het verhaal uitgelegd wat een fundering op staal is. Fundering op staal is een gebruikelijke terminologie waarbij de draagkrachtige grondslag nagenoeg aan de oppervlakte van het bouwterrein tot ca 1,0 meter eronder voorkomt en waarbij dan geen palenfundering nodig is. De staalcollega’s zijn blij met deze uitleg en gaan weer met het reguliere staalwerk verder. Ik heb er zelf van geleerd om de terminologie “fundering op staal “ door fundering op “hooggelegen vast grondslag” te gebruiken bij opdrachtgevers.

We gaan terug naar de engineering voor de vrieshuizen. We hebben geleerd van de koeienstallen in Egypte. Het gehele vrieshuis berekend en uitgetekend, nog niet gemaakt. De staalconstructie zou in containers naar Perzie verscheept worden, toen het noodlot toesloeg en voor andere de redding. Het werk is stilgelegd, de tekeningen en berekeningen in het archief opgeborgen en zijn er ook tot op heden nooit meer uitgekomen. 

De Sjah van Perzie heeft eind 1979 het land hals over kop verlaten en de Ayatolla’s hebben daar voor het zeggen gekregen. De handelsbetrekkingen zijn daarmee opgeschort en een vrieshuis in Ispahan ook.

Er is gelukkig niets geproduceerd en de engineeringkosten zijn betaald door de leverancier van de vrieshuizen.Al met al een verhaal zonder fatsoenlijk resultaat en ook zonder faillissement, op naar de volgende klus.